- آثار به کارگیری هوش مصنوعی در شرکتها
پیشرفت روزافزون هوش مصنوعی (AI[1]) در صنایع، نشان دهنده آثار مفید این فناوری در افزایش بازده در تولید است. آخرین یافته های مکنزی نشان می دهد که از سال 2018 تا 2019، استفاده از هوش مصنوعی حدود 25 درصد در فرآیندهای مشاغل مختلف افزایش یافته است، مدیران شرکتهای بهره بردار این فناوری، معتقدند که هوش مصنوعی حدود 44 درصد هزینه آنها را کاهش داده است.
با وجود موارد فوق، نتایج نشان می دهد که شرکتهای کمتری، نتایج تجاری حاصل از به کارگیری هوش مصنوعی را به طور شفاف مطرح کرده اند و این بیان کننده شکاف بین پذیرندگان هوش مصنوعی و جاماندگان از این فناوری است. استفاده کنندگان فناوری هوش مصنوعی مدعی هستند که این تکنولوژی علاوه بر کاهش هزینه، باعث افزایش درآمد آنها نیز شده است.
- آثار هوش مصنوعی بر واحدهای مختلف شرکتها
یافته های دیگری از گزارش نشان می دهد که 63 درصد مصاحبه شوندگان، مدعی شده اند که با به کارگیری هوش مصنوعی در واحدهای مختلف کسب و کار خود، درآمد شرکت افزایش یافته است. افرادی که در سطح زیاد این فناوری را به کار گرفته اند نیز ادعا کرده اند که حداقل 10 درصد درآمد آنها افزایش یافته است. قابل حدس است که این افزایش درآمد میتواند ناشی از به کارگیری این فناوری در واحدهایی همچون بازاریابی و فروش، توسعه محصول و خدمات و مدیریت زنجیره تأمین باشد.
در زمینه فعالیت بازاریابی مصاحبه شوندگان عنوان کردهاند که افزایش درآمد حاصل از استفاده از هوش مصنوعی می تواند به بخشهای 1- قیمتگذاری و 2- تجزیه و تحلیل احتمال خرید کالا و خدمات توسط مشتریان تفکیک شود. در واحد توسعه محصول و خدمات، افزایش درآمد می تواند در بخشهای 1- ایجاد محصولات جدید مبتنی بر هوش مصنوعی و 2- پیشرفتهایی در مدیریت زنجیره تأمین باشد. در واحد مدیریت زنجیره تأمین و زنجیره ارزش، مصاحبه شوندگان اغلب به 1-پیش بینی فروش و تقاضا و 2- تجزیه و تحلیل به عنوان موارد ایجاد درآمد استناد کرده اند.
طبق گزارش مکنزی، حدود 58 درصد از شرکتهای مصاحبه شده گفته اند که حداقل یک قابلیت هوش مصنوعی را در حداقل در یکی از فرآیندهای کسب وکار خود به کار می گیرند و این به کارگیری به مرور زمان نیز در حال افزایش هست به طوریکه در مصاحبه قبلی با مصاحبه کنونی این تفاوت مشهود است. نتایج نشان می دهد که برای اکثر شرکتها از جمله شرکتهای بسته بندی کالا- که از رباتهای فیزیکی برای عملیات تولید خود استفاده کردهاند و یا عملیات مونتاژ را انجام میدهند-خلق ارزش به وسیله هوش مصنوعی چشمگیر است. همچنین شرکتهای فعال در زمینه تلکام نیز ادعا کردهاند که آنها نیز که از نمایندگی های مجازی – که از برنامه های سرویس دهی به مشتری و برخی قابلیت های دیگر استفاده می‌کنند- خلق ارزش به وسیله هوش مصنوعی را تجربه کرده اند.
- نظرسنجی منطقهای
نظرسنجی در سطح منطقه ای نشان می دهد که به کارگیری فناوری هوش مصنوعی در آسیا و اقیانوسیه، اروپا، آمریکای لاتین و آمریکای شمالی گسترش پیدا کرده است. در آسیا و اقیانوسیه برخی از مصاحبه شوندگان ادعا کرده اند که شرکتهایشان هوش مصنوعی را در چندین واحد کسب وکار به کار بردهاند که نسبت به نظرسنجی پیشین دو برابر شده است بنابراین این موضوع نشان میدهد پدیده هوش مصنوعی یک پدیده جهانی است. نتایج پیشبینی می کند که گسترش این فناوری با این سرعت ادامه خواهد داشت، به طوری که طی سه سال آینده میزان سرمایه گذاری در حوزه هوش مصنوعی توسط این شرکتها افزایش قابل توجهی خواهد یافت. البته این میزان سرمایه گذاری برای شرکتهایی که در حال حاضر نیز در سطح بالایی این تکنولوژی را به کار میگیرند می تواند به بالای 50 درصد نیز برسد.
- آثار هوش مصنوعی بر نیروی کار شرکتها
کاربران اصلی هوش مصنوعی شیوه هایی برای هدایت ارزش در کل سازمان را به کار گرفته‌اند و از این طریق، ریسکهای مرتبط با فناوری را کاهش میدهند و نیروی کار خود را برای پذیرش هوش مصنوعی آموزش میدهند. به طور کلی طی چندین بار مصاحبه از این شرکتها، آنها ادعا کرده اند که هوش مصنوعی تأثیر معنی دار ارزش زا بر شرکتها داشته است. انتظار می رود با این آموزش تعداد نیروی کار کاهش یابد ولی یافته ها نشان می دهد که تقریبا یک سوم مصاحبه شوندگان عنوان کردهاند که طی سه سال آینده انتظار کاهش نیروی کار را (بعد از تصویب بهره‌برداری از هوش مصنوعی و تثبیت آن در شرکت) دارند. یک پنجم آنها نیز انتظار دارند که بعد از گسترش این فناوری به نیروی کار آموزش بیشتری بدهند.
نگرانی عمده ای که در خصوص مسئله نیروی کار وجود دارد، کاهش تعداد نیروی کار پس از استقرار هوش مصنوعی در شرکتها است. بیش از یک سوم مصاحبه شوندگان گفته اند که حدود 3 درصد کاهش نیروی کار بعد از گسترش هوش مصنوعی را تجربه کردهاند، 5 درصد از آنها ادعای تغییر کردهاند ولی مشخص نکرده اند افزایش بوده است یا کاهش. پیش بینی ها نشان میدهد که طی سه سال آینده 34 درصد از مصاحبه شوندگان انتظار کاهش نیروی کار بعد از گسترش هوش مصنوعی را دارند، 21 درصد انتظار دارند که این تعداد افزایش یابد و 28 درصد پیش بینی کردهاند که اتخاذ هوش مصنوعی تاثیر اندکی روی اندازه نیروی کار دارد (کمتر از 3 درصد).
مصاحبه شوندگان همچنین انتظار دارند که استقرار هوش مصنوعی به تغییراتی در نیروی کار آنها منجر شود. در مجموع مصاحبه شوندگان کاهش نیروی کار را بیشتر از افزایش نیروی کار پیش بینی کرده اند و آن هم در واحدهایی از شرکت همچون منابع انسانی، تولید، مدیریت زنجیره تامین و عملیات خدمات. اکثر آنها پیش بینی کرده اند که نیروی کار در واحدهای توسعه محصول، بازاریابی و فروش افزایش خواهند یافت.
مصاحبه شوندگانی که هوش مصنوعی را در کسب وکار خود به کار می گیرند در مقایسه با سایر مصاحبه شوندگان، طی سال گذشته، سهم بالایی از کارکنان خود را به برای آمادگی با گسترش هوش مصنوعی آموزش داده اند. همچنین شرکتهای بهره‌بردار هوش مصنوعی ادعا کردهاند که طی سه سال آینده تعداد بیشتری از کارکنان خود را آموزش خواهند داد.
نتیجه گیری
شرکتهایی که در سطح بالایی هوش مصنوعی را به کار می گیرند تمایل دارند که شیوه های جذب ارزش را متنوع نمایند. لذا طبق نظرسنجی، مدیران این شرکتها معتقدند که برخی اقدامات اصلی برای به دست آوردن ارزش از این فناوری جدید ضروری هستند. مهمترین این اقدامات می تواند شامل سرمایه گذاری در زمینه آموزش تیم فنی و تقویت مهارت‌های آنها باشد. البته در واحدهای مختلف این شرکتها، میزان به کارگیری هوش مصنوعی متفاوت است و فقط 35 درصد از این شرکتها، برنامه مستمر و فعال آموزشی هوش مصنوعی برای کارکنان خود دارند.
از سوی دیگر یافته های نظرسنجی نشان می دهد که اقلیت شرکتها ریسکهای استفاده از هوش مصنوعی را تشخیص می دهند و تعداد حتی کمتری از آنها اقدامات لازم برای محافظت در برابر این ریسکها را انجام میدهند. طبق نظر سنجی، کمتر از نیمی از مصاحبه شوندگان، اقدامات جامعی در خصوص شناسایی این ریسکها داشتهاند و اکثر این اقدامات در حوزه امنیت سایبری و رعایت مقررات مرتبط بوده است. البته تاکتیک به کار گرفته شده توسط بسیاری از این شرکتها برای مقابله با ریسکهای هوش مصنوعی، بررسیهای داخلی مدلهای هوش مصنوعی بوده است.
به نظر می رسد میزان به کارگیری هوش مصنوعی در صنایع مختلف در حال صعود به پله دیگری است. نظرسنجی ها و تحقیقات علاوه بر اینکه آثار هوش مصنوعی بر کسب وکارها را نشان می دهند بلکه مسیری را نیز پیش روی شرکتهای جا مانده از این تکنولوژی می گذارند تا بتوانند بر اساس آن شیوه بهتری برای ورود به حوزه هوش مصنوعی انتخاب کنند.